یا باشگاه قایق‌رانی میمون‌های کسل (BAYC) ان‌اف‌تی‌های

BAYC چیست؟ فراتر از یک عکس ساده

در نگاه اول، BAYC مجموعه‌ای از 10,000 تصویر دیجیتالی منحصربه‌فرد از میمون‌های کارتونی است. اما این تعریف، حق مطلب را ادا نمی‌کند. هر کدام از این تصاویر، یک NFT (توکن غیرقابل تعویض) است که روی بلاکچین اتریوم ثبت شده. حالا NFT یعنی چه؟

تصور کنید یک سند مالکیت دیجیتالی دارید که ثابت می‌کند شما صاحب یک دارایی دیجیتال خاص (در اینجا، یک تصویر میمون) هستید. این سند روی بلاکچین ثبت می‌شود، یعنی یک دفتر کل توزیع‌شده و تغییرناپذیر که همه می‌توانند آن را ببینند اما کسی نمی‌تواند آن را دستکاری کند. پس وقتی شما یک NFT از BAYC می‌خرید، در واقع مالکیت انحصاری آن تصویر خاص با تمام ویژگی‌هایش را به دست می‌آورید. این تصاویر به عنوان PFP (Profile Picture) یا عکس پروفایل در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر بسیار محبوب شدند.

این پروژه توسط تیمی به نام یوگا لبز (Yuga Labs) در آوریل 2021 راه‌اندازی شد. بنیان‌گذاران در ابتدا با نام‌های مستعار فعالیت می‌کردند (Gargamel، Gordon Goner، Emperor Tomato Ketchup، و No Sass) اما بعدها هویت واقعی آن‌ها فاش شد. هدف اولیه آن‌ها فقط ساخت یک مجموعه هنری دیجیتال نبود، بلکه ایجاد یک باشگاه انحصاری برای دارندگان این NFTها بود.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد میمون‌ها

هر کدام از 10,000 میمون BAYC از طریق ترکیب الگوریتمیِ ویژگی‌های مختلف ساخته شده‌اند. این ویژگی‌ها عبارتند از:

• پس‌زمینه (Background)
• لباس‌ها (Clothes)
• گوشواره (Earring)
• چشم‌ها (Eyes)
• خَز (Fur)
• کلاه (Hat)
• دهان (Mouth)

ترکیب این 7 ویژگی، باعث ایجاد ظاهرهای کاملاً متفاوتی می‌شود. برخی از این ویژگی‌ها کمیاب‌تر از بقیه هستند. برای مثال، میمونی با خز طلایی (Solid Gold Fur) یا چشم‌های لیزری (Laser Eyes) بسیار نادرتر (و در نتیجه معمولاً گران‌تر) از میمونی با خز قهوه‌ای ساده است. این کمیابی (Scarcity) یکی از عوامل تعیین‌کننده ارزش هر NFT در مجموعه است.

نکته فنی ساده: NFTهای BAYC از استاندارد ERC-721 در بلاکچین اتریوم پیروی می‌کنند. این استاندارد تضمین می‌کند که هر توکن (هر میمون) کاملاً منحصربه‌فرد و غیرقابل جایگزینی با توکن دیگری است.

چرا اینقدر گران و محبوب؟ رازهای پشت چهره بی‌حوصله

سؤال اصلی اینجاست: چرا مردم حاضرند صدها هزار دلار (و گاهی میلیون‌ها دلار) برای یک عکس کارتونی میمون بپردازند؟ پاسخ ترکیبی از چند عامل کلیدی است:

1. کمیابی و هنر مولد (Generative Art)

همانطور که گفتیم، فقط 10,000 عدد BAYC وجود دارد و تمام. این تعداد محدود، به خودی خود باعث ایجاد ارزش می‌شود (اصل عرضه و تقاضا). علاوه بر این، فرآیند تولید الگوریتمی (هنر مولد) باعث شده هر میمون، حتی با شباهت‌هایی، کاملاً یکتا باشد. سیستم درجه‌بندی کمیابی (Rarity rankings) به کلکسیونرها کمک می‌کند تا بفهمند کدام میمون‌ها ویژگی‌های نادرتر و خاص‌تری دارند.

2. جامعه و “باشگاه” انحصاری (The Club)

شاید مهم‌ترین عامل موفقیت BAYC، تمرکز بر جامعه‌سازی (Community Building) باشد. خرید یک Ape فقط خرید یک تصویر نیست؛ بلکه بلیط ورود به یک باشگاه انحصاری دیجیتال است. دارندگان BAYC به مزایای ویژه‌ای دسترسی دارند:

• کانال دیسکورد خصوصی: محلی برای شبکه‌سازی، بحث و تبادل نظر بین اعضا.
• “The Bathroom”: یک دیوار مجازی نقاشی (گرافیتی) که فقط دارندگان Ape می‌توانند روی آن بنویسند یا نقاشی کنند. این ایده ساده، حس همکاری و تعلق خاطر ایجاد کرد.
• رویدادهای حضوری و مجازی: یوگا لبز رویدادهای انحصاری مانند ApeFest را برای دارندگان برگزار می‌کند که شامل مهمانی‌ها، کنسرت‌ها و فرصت‌های شبکه‌سازی در دنیای واقعی است.

این حس تعلق به یک گروه نخبه و پیشرو در فضای وب ۳، جذابیت زیادی برای بسیاری از افراد دارد.

3. نماد وضعیت و تأیید افراد مشهور (Status Symbol & Celebrity Endorsement)

خیلی زود، BAYC به یک نماد وضعیت (Status Symbol) در دنیای دیجیتال تبدیل شد. داشتن یک Ape در عکس پروفایل توییتر، نشان‌دهنده این بود که شما نه تنها ثروتمند هستید، بلکه در خط مقدم فناوری و فرهنگ جدید قرار دارید. ورود افراد مشهوری مانند امینم، اسنوپ داگ، جاستین بیبر، نیمار، پاریس هیلتون و … به این باشگاه، باعث افزایش شدید توجه رسانه‌ها و محبوبیت آن شد. این چرخه “شهرت باعث شهرت بیشتر می‌شود” به رشد قیمت‌ها دامن زد.

4. حقوق تجاری (Commercial Rights)

یکی از نوآوری‌های کلیدی و بسیار مهم یوگا لبز، اعطای حقوق تجاری گسترده (Broad Commercial Rights) به دارندگان NFT بود. این یعنی اگر شما مالک یک میمون خاص BAYC باشید، می‌توانید از تصویر آن برای مقاصد تجاری خودتان استفاده کنید. مثلاً:

• راه‌اندازی یک برند لباس با تصویر Ape خود.
• استفاده از Ape در موزیک ویدیو، کتاب یا فیلم.
• ایجاد محصولات یا خدمات با محوریت Ape خود (مانند رستوران، نوشیدنی و…).

این ویژگی، NFT را از یک آیتم صرفاً کلکسیونی به یک دارایی مولد تبدیل کرد و ارزش بسیار زیادی به آن افزود. بازیگر معروف، سِث گرین (Seth Green)، حتی در حال ساخت یک سریال انیمیشنی بر اساس Ape خود بود (که البته بعد از به سرقت رفتن NFT او، ماجراهای حقوقی پیچیده‌ای پیش آمد!).

فراتر از میمون‌های اصلی: اکوسیستم یوگا لبز

یوگا لبز به موفقیت اولیه BAYC قانع نشد و به سرعت شروع به گسترش اکوسیستم خود کرد. این گسترش، هم به دارندگان اولیه پاداش داد و هم جامعه را بزرگتر و پویاتر کرد.

1. باشگاه لانه میمون‌های کسل (Bored Ape Kennel Club – BAKC)

در ژوئن 2021، به هر دارنده BAYC یک NFT رایگان از مجموعه BAKC به عنوان هدیه (ایردراپ) داده شد. این مجموعه شامل 10,000 سگ دیجیتالی بود که هر کدام به عنوان همراهی برای میمون‌های اصلی طراحی شده بودند. این اقدام، وفاداری جامعه را تقویت کرد و ارزش بیشتری به دارندگان اولیه داد.

2. باشگاه قایق‌رانی میمون‌های جهش‌یافته (Mutant Ape Yacht Club – MAYC)

در آگوست 2021، یوگا لبز مجموعه جدیدی به نام MAYC را معرفی کرد. این مجموعه شامل 20,000 میمون جهش‌یافته بود. نحوه ایجاد آن‌ها جالب بود:

• 10,000 سرم جهش‌یافته (Mutant Serums): به صورت رایگان به دارندگان BAYC ایردراپ شد. سه نوع سرم وجود داشت (M1, M2, M3). با استفاده از سرم روی یک BAYC، یک MAYC جدید با ویژگی‌های جهش‌یافته (مرتبط با Ape اصلی) ایجاد می‌شد، در حالی که Ape اصلی دست‌نخورده باقی می‌ماند. سرم M3 کمیاب‌ترین بود و جهش‌های عجیب‌تری ایجاد می‌کرد.
• 10,000 MAYC برای فروش عمومی: تعداد 10,000 عدد MAYC نیز مستقیماً برای فروش عمومی عرضه شد تا افراد جدیدی بتوانند با هزینه کمتر (نسبت به BAYC) وارد اکوسیستم شوند.

MAYC باعث شد جامعه گسترش یابد و نقطه ورود مقرون‌به‌صرفه‌تری فراهم شود، ضمن اینکه دارندگان اولیه BAYC باز هم منفعت بردند.

3. ایپ‌کوین (ApeCoin – $APE)

در مارس 2022، یک توکن جدید به نام ApeCoin ($APE) راه‌اندازی شد. این توکن به عنوان توکن رسمی حاکمیتی و کاربردی برای اکوسیستم در حال رشد APE معرفی شد. $APE توسط APE Foundation اداره می‌شود و از طریق یک DAO (سازمان خودگردان غیرمتمرکز) کنترل می‌شود که دارندگان توکن در تصمیم‌گیری‌های آینده اکوسیستم نقش دارند.

مقدار قابل توجهی $APE به دارندگان NFTهای BAYC, MAYC و BAKC ایردراپ شد که باز هم سود کلانی برای آن‌ها به همراه داشت. $APE قرار است در پروژه‌های آینده یوگا لبز، مانند بازی‌ها و متاورس، کاربرد داشته باشد.

4. متاورس The Otherside

یوگا لبز با همکاری شرکت Animoca Brands (یکی از غول‌های بازی و متاورس)، پروژه متاورسی بزرگی به نام The Otherside را معرفی کرد. زمین‌های مجازی در این متاورس به نام Otherdeeds فروخته شد. این متاورس قرار است نه تنها میزبان میمون‌های BAYC و MAYC باشد، بلکه بسیاری از مجموعه‌های NFT محبوب دیگر (مانند CryptoPunks، Meebits که یوگا لبز مالکیت معنوی آن‌ها را نیز خرید) را در خود جای دهد و یک دنیای مجازی تعاملی و گسترده ایجاد کند.

چطور یک Bored Ape بخریم (و آیا باید بخریم؟)

اگر با خواندن این مطالب به فکر خرید یک Bored Ape افتاده‌اید، باید چند نکته را بدانید:

• بازارهای اصلی: NFTهای BAYC عمدتاً در بازارهای ثانویه معتبر مانند OpenSea، LooksRare و X2Y2 خرید و فروش می‌شوند.
• نیاز به رمزارز: برای خرید، به مقدار قابل توجهی رمزارز اتریوم (ETH) و یک کیف پول دیجیتال سازگار (مانند MetaMask) نیاز دارید.
• هزینه بسیار بالا: قیمت پایه (Floor Price) یک BAYC، یعنی ارزان‌ترین Ape موجود در بازار، معمولاً ده‌ها یا صدها هزار دلار است. قیمت میمون‌های کمیاب‌تر می‌تواند به میلیون‌ها دلار برسد. بنابراین، این یک سرمایه‌گذاری در دسترس برای همه نیست.
• تحقیق کنید (DYOR): قبل از خرید هر NFT، به‌ویژه یک NFT گران‌قیمت، حتماً تحقیقات کامل خود را انجام دهید (Do Your Own Research). تاریخچه قیمت، کمیابی ویژگی‌ها، فعالیت جامعه و برنامه‌های آینده پروژه را بررسی کنید.

هشدار مهم: بازار NFTها بسیار نوسانی و پرریسک است. قیمت‌ها می‌توانند به سرعت بالا و پایین بروند. هرگز پولی را که توانایی از دست دادنش را ندارید، در NFTها سرمایه‌گذاری نکنید. این مقاله به هیچ وجه توصیه مالی نیست.

آینده BAYC و تأثیر آن بر دنیای دیجیتال

Bored Ape Yacht Club بدون شک یکی از موفق‌ترین پروژه‌های NFT تا به امروز بوده است. این پروژه نشان داد که NFTها می‌توانند چیزی فراتر از هنر دیجیتال باشند؛ آن‌ها می‌توانند کلید ورود به جوامع انحصاری، ابزاری برای اعطای حقوق مالکیت معنوی نوین و پایه‌ای برای ساخت اکوسیستم‌های بزرگتر (مانند بازی و متاورس) باشند.

یوگا لبز با خریدهای استراتژیک (مانند CryptoPunks و Meebits) و توسعه مداوم اکوسیستم APE، موقعیت خود را به عنوان یکی از بازیگران اصلی در فضای وب ۳ تثبیت کرده است. آینده BAYC احتمالاً با توسعه بیشتر متاورس The Otherside، کاربردهای جدید برای ApeCoin و همکاری‌های برندینگ بیشتر گره خورده است.

با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد. حفظ هیجان و ارزش در بلندمدت، مدیریت جامعه بزرگ و متنوع، رقابت با پروژه‌های جدید و انطباق با قوانین احتمالی آینده در حوزه NFT و کریپتو، از جمله این چالش‌ها هستند.

جمع‌بندی دوستانه

خب، حالا دیگر می‌دانید که Bored Ape Yacht Club فقط مجموعه‌ای از عکس‌های گران‌قیمت نیست. این یک پدیده فرهنگی، یک باشگاه انحصاری دیجیتال، یک برند قدرتمند و یک اکوسیستم در حال رشد است که مرزهای مالکیت دیجیتال، جامعه‌سازی آنلاین و کاربردهای NFT را جابجا کرده است.

از کمیابی هوشمندانه و هنر مولد گرفته تا جامعه پر جنب و جوش، مزایای انحصاری مانند حقوق تجاری و گسترش به سمت متاورس و توکن اختصاصی، BAYC درسی مهم برای علاقه‌مندان به دنیای رمزارز و NFT دارد: ارزش واقعی اغلب فراتر از چیزی است که در نگاه اول به چشم می‌آید. چه طرفدار پروژه‌های این‌چنینی باشید چه منتقد آن‌ها، نمی‌توان انکار کرد که این میمون‌های کسل، تأثیر عمیق و ماندگاری بر چشم‌انداز دیجیتال ما گذاشته‌اند و احتمالاً همچنان به شکل‌دهی آینده آن ادامه خواهند داد.

امیدواریم این تحلیل جامع از دنیای Bored Ape Yacht Club برای شما مفید بوده باشد. در یومیکس، همراه شما هستیم تا پیچیدگی‌های دنیای رمزارزها را با هم ساده کنیم!