پروژه Decred؛ رمزارزی با قلب دموکراسی و نوآوری فناورانه

Decred چیست؟ معرفی رمزارزی با رویکرد دوگانه

تصور کنید رمزارزی وجود دارد که سعی می‌کند نقاط قوت دو مکانیزم اصلی اجماع در بلاکچین (یعنی اثبات کار و اثبات سهام) را ترکیب و نقاط ضعف آن‌ها را پوشش دهد. Decred (با نماد اختصاری DCR) دقیقاً همین کار را انجام می‌دهد. این پروژه در سال ۲۰۱۶ و توسط تیم توسعه‌دهندگان سابق بیت‌کوین، از جمله افرادی که با اسم کانال (Conformal Systems) شناخته می‌شدند، راه‌اندازی شد.

هدف اصلی Decred ایجاد یک رمزارز پایدارتر، ایمن‌تر و مهم‌تر از همه، با حاکمیت غیرمتمرکز و دموکراتیک بود. آن‌ها معتقد بودند که در بلاکچین‌هایی مانند بیت‌کوین، قدرت تصمیم‌گیری در نهایت به دست ماینرها یا توسعه‌دهندگان متمرکز می‌شود و این می‌تواند در آینده مشکل‌ساز باشد. Decred با طراحی منحصربه‌فرد خود، سعی می‌کند این مشکل را حل کند.

ترکیب Bewitching دو مکانیزم اجماع: PoW و PoS

یکی از نوآورانه‌ترین ویژگی‌های Decred، استفاده همزمان از دو مکانیزم اثبات کار (Proof-of-Work یا PoW) و اثبات سهام (Proof-of-Stake یا PoS) است که به آن PoW/PoS Hybrid گفته می‌شود. بیایید ببینیم این ترکیب چگونه کار می‌کند:

• اثبات کار (PoW – ماینرها): مشابه بیت‌کوین، در Decred نیز ماینرها با استفاده از قدرت محاسباتی خود، بلاک‌های جدید را ایجاد و تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند. این بخش امنیت فیزیکی شبکه را فراهم می‌کند و جلوی دوبار خرج کردن (Double Spending) را می‌گیرد.
• اثبات سهام (PoS – سهام‌داران/رأی‌دهندگان): اینجاست که بخش منحصر‌به‌فرد Decred وارد می‌شود. برای تأیید بلاک‌های ایجاد شده توسط ماینرها و همچنین شرکت در حاکمیت شبکه، کاربران باید توکن‌های DCR خود را Staking کنند. اما نه به روش PoS سنتی که ممکن است با ریسک‌های خاصی همراه باشد. در Decred، شما “بلیت” خریداری می‌کنید.

این بلیت‌ها هر کدام یک رأی دارند و به صورت شبه‌تصادفی برای رأی دادن انتخاب می‌شوند. روند کار به این صورت است:

1. کاربران DCR خود را Staking می‌کنند و در ازای آن “بلیت” (Ticket) دریافت می‌کنند. این فرآیند به طور متوسط ۲۸ روز طول می‌کشد تا بلیت شما برای رأی‌دهی انتخاب شود.
2. وقتی یک بلاک توسط ماینرها پیدا می‌شود، سه بلیت به صورت تصادفی از مجموعه بلیت‌های فعال انتخاب می‌شوند.
3. این سه دارنده بلیت باید در مورد آن بلاک رأی دهند (تأیید یا رد). دو رأی مثبت لازم است تا بلاک نهایی و معتبر تلقی شود.
4. بعد از رأی‌دهی، دارنده بلیت Staking شده خود را به همراه پاداش رأی‌دهی (که بخشی از پاداش بلاک است) دریافت می‌کند.

این سیستم Proof-of-Stake Lottery یا Ticket-based PoS تضمین می‌کند که تأیید بلاک‌ها تنها به دست ماینرها نیست و سهام‌داران نیز نقش حیاتی در امنیت و تأیید بلاکچین دارند. این رویکرد باعث می‌شود که حملات ۵۱ درصدی (چه توسط ماینرها و چه توسط سهام‌داران) بسیار دشوارتر و پرهزینه‌تر شوند، زیرا مهاجم باید هم قدرت PoW و هم تعداد زیادی بلیت PoS را کنترل کند.

حاکمیت و دموکراسی در Decred: پروژه Politeia

شاید مهم‌ترین جنبه‌ای که Decred را از بسیاری از رمزارزها متمایز می‌کند، تمرکز شدید آن بر حاکمیت غیرمتمرکز است. آن‌ها معتقدند که آینده رمزارزها بستگی به این دارد که کاربران چگونه می‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها شرکت کنند و شبکه را به جلو هدایت کنند.

اینجاست که Politeia وارد می‌شود. Politeia یک پلتفرم حاکمیتی است که بر روی بلاکچین Decred ساخته شده و به هر کسی که دارای بلیت رأی‌دهی فعال است، اجازه می‌دهد در پیشنهادها و تغییرات پروتکل رأی دهد. این پیشنهادها می‌توانند شامل موارد مختلفی باشند، از تخصیص بودجه برای توسعه یا بازاریابی گرفته تا تغییرات در پارامترهای فنی شبکه.

Politeia چگونه کار می‌کند؟

1. ارائه پیشنهاد: یک کاربر یا گروه می‌تواند یک پیشنهاد برای بهبود یا تغییر در Decred ارائه دهد. این پیشنهادها در Politeia منتشر می‌شوند.
2. بحث و بررسی: جامعه کاربران Decred می‌توانند در مورد پیشنهاد بحث و تبادل نظر کنند. این شفافیت به همه اجازه می‌دهد تا جوانب مختلف را بسنجند.
3. رأی‌گیری: اگر یک پیشنهاد به اندازه کافی مورد توجه قرار گیرد و معیارهای لازم را داشته باشد، به مرحله رأی‌گیری می‌رسد. دارندگان بلیت می‌توانند با استفاده از بلیت خود به آن رأی دهند (بله یا خیر).
4. اجرا: اگر پیشنهاد با اکثریت آراء (معمولاً ۶۰ درصد) تأیید شود، به یک “مصوبه” (Edict) تبدیل می‌شود و توسعه‌دهندگان موظف به اجرای آن خواهند بود.

این سیستم، یک مدل DAO (سازمان خودمختار غیرمتمرکز) واقعی را پیاده‌سازی می‌کند و قدرت را از توسعه‌دهندگان مرکزی یا ماینرها به دست جامعه منتقل می‌کند. این به Decred اجازه می‌دهد تا به سرعت به نیازهای جدید پاسخ دهد و بدون نیاز به “فورک” (Fork) شبکه را ارتقاء دهد. در واقع، تغییراتی که در بیت‌کوین نیاز به فورک سخت (Hard Fork) دارند و ممکن است باعث انشقاق در جامعه شوند، در Decred می‌توانند از طریق فرآیند رأی‌گیری Politeia به صورت یک “فورک نرم” (Soft Fork) برنامه‌ریزی شده و بدون مشکل اجرا شوند.

بودجه لازم برای توسعه و نگهداری Decred نیز از طریق این سیستم حاکمیتی تأمین می‌شود: بخشی از پاداش هر بلاک به “خزانه” (Treasury) شبکه واریز می‌شود و جامعه از طریق Politeia تصمیم می‌گیرد که این بودجه چگونه هزینه شود.

معماری فنی Decred: امنیت و مقیاس‌پذیری

علاوه بر مدل اجماع و حاکمیت نوآورانه، Decred از نظر فنی نیز دارای ویژگی‌های قابل توجهی است:

آدرس‌های هیبرید (Hybrid Addresses)

Decred از ترکیب سه نوع آدرس پشتیبانی می‌کند:

• پاب‌کی هش (P2PKH): مشابه بیت‌کوین.
• اسکریپت هش (P2SH): مشابه بیت‌کوین برای قراردادهای هوشمند ساده‌تر.
• سهام Hash160 (P2SHH): منحصربه‌فرد برای Decred، این آدرس‌ها برای پرداخت پاداش‌های مربوط به رأی دادن به سهام‌داران استفاده می‌شوند.

رمزگذاری تراکنش‌ها (Transaction Blinding/Obfuscation)

Decred در حال کار بر روی بهبود حریم خصوصی تراکنش‌ها است. یکی از پروژه‌های مهم در این زمینه CoinShuffle++ است که یک پروتکل غیرحرمتی برای ترکیب تراکنش‌ها و دشوار کردن رهگیری سابقه تراکنش‌ها است. این ویژگی در حال پیاده‌سازی و بهبود است تا حریم خصوصی کاربران را افزایش دهد.

ماژولار بودن و به‌روزرسانی آسان

کدبیس Decred به گونه‌ای طراحی شده که ماژولار است، به این معنی که بخش‌های مختلف آن نسبتاً مستقل هستند. این طراحی در کنار مکانیزم حاکمیتی Politeia، به‌روزرسانی و پیاده‌سازی تغییرات در شبکه را آسان‌تر می‌کند. به جای اینکه نیاز به اجماع گسترده از کل ماینرها یا توسعه‌دهندگان اصلی برای هر تغییر کوچک باشد، جامعه از طریق رأی‌دهی تصمیم می‌گیرد و تغییرات تأیید شده به صورت برنامه‌ریزی شده و هماهنگ پیاده‌سازی می‌شوند.

Decred در عمل: چگونه با Decred کار کنیم؟

اگر به Decred علاقه‌مند شده‌اید، چند راه اصلی برای تعامل با این شبکه وجود دارد:

استفاده از کیف پول‌ها (Wallets)

برای نگهداری و ارسال DCR، شما نیاز به یک کیف پول دارید. Decred کیف پول‌های رسمی خود را ارائه می‌دهد:

• Decrediton: یک کیف پول دسکتاپ با رابط کاربری گرافیکی کامل که امکان Staking و رأی‌دهی از طریق بلیت‌ها را فراهم می‌کند. این کیف پول برای کاربران عادی که می‌خواهند در فرآیند Staking شرکت کنند، بهترین گزینه است.
• Dcrwallet: یک کیف پول خط فرمان (command-line) برای کاربران پیشرفته‌تر.
• Exchanges and Mobile Wallets: DCR در برخی از صرافی‌های معتبر و کیف پول‌های موبایل نیز پشتیبانی می‌شود، اما برای Staking معمولاً بهتر است از کیف پول‌های رسمی استفاده کنید.

شرکت در Staking و رأی‌دهی (Getting Tickets and Voting)

همانطور که قبلاً گفتیم، Staking در Decred به معنی خرید بلیت و شرکت در فرآیند رأی‌دهی است. این کار هم به امنیت شبکه کمک می‌کند و هم برای شما پاداش به همراه دارد (حدود ۳۰% از پاداش بلاک به سهام‌داران می‌رسد).

شما می‌توانید به صورت مستقیم از طریق کیف پول Decrediton یا با استفاده از خدمات خدمات استخر بلیت (Ticket Pooling Services) بلیت خریداری کنید. استخرهای بلیت برای کاربرانی که ممکن است تعداد DCR کافی برای خرید یک بلیت کامل (قیمت بلیت متغیر است) را نداشته باشند یا نمی‌خواهند کیف پول خود را ۲۴/۷ آنلاین نگه دارند، مفید هستند.

ماینینگ (Mining)

اگر سخت‌افزار لازم را دارید، می‌توانید به ماینینگ Decred بپردازید. ماینینگ در Decred از الگوریتم هشینگ Blake256t14 استفاده می‌کند. پاداش بلاک در Decred به سه بخش تقسیم می‌شود:

• ۶۰% به ماینرها (PoW)
• ۳۰% به سهام‌داران (PoS – رأی‌دهی بلیت‌ها)
• ۱۰% به خزانه (Treasury) شبکه

این توزیع پاداش، هم ماینرها و هم سهام‌داران را تشویق به مشارکت در شبکه می‌کند و توازن قدرت را حفظ می‌نماید.

چرا Decred اهمیت دارد؟ نگاهی به آینده و چالش‌ها

Decred با رویکرد منحصربه‌فرد خود، چندین مزیت مهم را ارائه می‌دهد:

• امنیت بالا: ترکیب PoW و PoS، حملات ۵۱ درصدی را بسیار دشوار و گران می‌کند.
• حاکمیت غیرمتمرکز واقعی: Politeia به جامعه اجازه می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های حیاتی مشارکت کند و مسیر پروژه را تعیین کند. این برخلاف پروژه‌هایی است که حاکمیت نظری دارند اما تصمیم‌گیری‌ها در عمل متمرکز باقی می‌مانند.
• مقاومت در برابر سانسور: فرآیند رأی‌دهی شفاف و غیرمتمرکز است.
• نوآوری فنی: تمرکز بر بهبود حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری از طریق پروژه‌هایی مانند CoinShuffle++.

اما مانند هر پروژه رمزارزی دیگری، Decred نیز با چالش‌هایی روبرو است:

• آگاهی و پذیرش: Decred نسبت به رمزارزهایی مانند بیت‌کوین یا اتریوم کمتر شناخته شده است. افزایش آگاهی و جذب کاربران جدید یک چالش مداوم است.
• پیچیدگی Staking: سیستم بلیت‌بندی برای کاربران کاملاً تازه‌کار ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد، هرچند کیف پول Decrediton این فرآیند را تا حد زیادی ساده کرده است.
• نوسانات بازار: قیمت DCR نیز مانند سایر رمزارزها تابع نوسانات بازار است.

با این حال، Decred همچنان به توسعه و نوآوری ادامه می‌دهد. تمرکز بر اصول اولیه مانند امنیت، حاکمیت غیرمتمرکز و توسعه پایدار، آن را به یکی از پروژه‌های جالب و قابل احترام در فضای رمزارز تبدیل کرده است. پروژه Politeia به طور مداوم در حال استفاده است و جامعه در مورد تصمیمات مهم رأی می‌دهد. توسعه‌دهندگان فعالانه در حال کار بر روی بهبود پروتکل و افزودن ویژگی‌های جدید هستند.

جمع‌بندی دوستانه

خب، تا اینجا با Decred و ویژگی‌های اصلی آن آشنا شدیم. دیدیم که چگونه با ترکیب هوشمندانه اثبات کار و اثبات سهام، امنیت خود را تضمین می‌کند و مهم‌تر از آن، چطور با پلتفرم حاکمیتی Politeia، قدرت را به دست جامعه کاربرانش می‌سپارد. این رویکرد دموکراتیک در دنیای رمزارزها که گاهی اوقات با چالش‌های تمرکز قدرت مواجه است، بسیار ارزشمند و قابل توجه است.

Decred شاید به اندازه نام‌های بزرگ در تیتر خبرها نباشد، اما زیر پوست این پروژه، تیمی متعهد و جامعه‌ای فعال در حال ساختن چیزی هستند که باور دارند آینده غیرمتمرکز مالی را شکل می‌دهد. اگر به رمزارزهایی علاقه دارید که نه تنها از نظر فنی نوآورانه هستند، بلکه به اصول غیرمتمرکز و حق رأی کاربران اهمیت می‌دهند، Decred قطعاً ارزش بررسی بیشتر را دارد.

امیدواریم این تحلیل برای شما مفید بوده باشد و جرقه‌ای برای یادگیری بیشتر درباره این پروژه جذاب در ذهن شما ایجاد کرده باشد. مثل همیشه، در دنیای رمزارزها قبل از هر سرمایه‌گذاری، تحقیق و بررسی کامل انجام دهید.